Medische Encyclopedie
Inhoud
- Wat doet filgotinib en waarbij gebruik ik het?
- Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
- Mag ik filgotinib gebruiken met andere medicijnen?
- Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
- Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
- Hoe gebruik ik dit medicijn?
filgotinib
Filgotinib is een afweeronderdrukker (immunosuppressivum). Het remt ontstekingen en afweerreacties.
Artsen schrijven het voor bij reumatoïde artritis (reuma) en bij colitis ulcerosa.
Wat doet filgotinib en waarbij gebruik ik het?
Reumatoïde artritis
Verschijnselen
Reumatoïde artritis (RA) is een ontsteking van de gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld de handen, polsen, enkels of voeten. Meestal komen de verschijnselen links en rechts in dezelfde gewrichten voor.
Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Na een tijd raken de gewrichten beschadigd.
Oorzaak
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam antistoffen maakt tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de gewrichten. Hierdoor ontstaat een ontsteking die het gewricht verder beschadigt. Het is onbekend waarom het lichaam zich keert tegen de eigen cellen.
Behandeling
Filgotinib is een DMARD (Disease Modifying Antirheumatic Drug). Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door reuma kunnen remmen. Ze hebben geen snel effect op de pijn, maar ze kunnen de ontstekingsverschijnselen minder maken. Artsen schrijven filgotinib voor als andere DMARD’s onvoldoende werken of als u ze niet mag gebruiken.
U kunt filgotinib alleen gebruiken of samen met methotrexaat.
Werking en effect
Filgotinib remt in het lichaam het eiwit JAK. Dit eiwit speelt een rol bij ontsteking. Door de remming worden minder ontstekingsstoffen gemaakt. Hierdoor heeft u minder ontstekingen en wordt reumatoïde artritis geremd.
Net als de andere DMARD’s werkt filgotinib niet meteen. Meestal merkt u binnen paar weken dat de pijn, stijfheid en zwelling van de gewrichten minder worden.
Colitis ulcerosa
Verschijnselen
Colitis ulcerosa is een langdurige ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. Hierdoor heeft u vaak erge diarree, meestal met bloed en slijm erbij. Andere klachten zijn buikpijn, koorts, uitdrogingsverschijnselen, bloedarmoede en gewichtsverlies. Periodes met weinig klachten worden afgewisseld met periodes waarin de ziekte opvlamt.
Oorzaak
Colitis ulcerosa is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het afweersysteem de eigen lichaamscellen aanvalt, in dit geval van de darmen. Hierdoor ontstaat een ontsteking die de darmen verder beschadigt. Meestal zitten deze ontstekingen in het laatste deel van de dikke darm. Na een tijd kan de ziekte zich uitbreiden naar de rest van de dikke darm. Het is onbekend waarom het lichaam zich keert tegen de eigen cellen.
Behandeling
De behandeling van colitis ulcerosa gaat meestal in stappen. Uw arts schrijft eerst een medicijn voor dat op de ontstekingsplek werkt en zo min mogelijk bijwerkingen geeft (stap 1). Als dit niet werkt kan uw arts een sterker medicijn uit de volgende medicijngroep kiezen (stap 2). Deze werken vaak ook op andere plekken in het lichaam, hierdoor kunnen ze meer bijwerkingen veroorzaken.
Bij ernstigere vormen van ziekte of bij fistels begint de arts vaak sneller met krachtige medicijnen (stap 3 en/of stap 4).
Stap 1: 5-ASA-medicijnen, zoals mesalazine of sulfasalazine.
Stap 2: bijnierschorshormonen (corticosteroïden) in klysma’s of als tabletten om in te nemen.
Stap 3: medicijnen die de hele afweer onderdrukken (immunosuppressiva), zoals azathioprine.
Stap 4: biologische medicijnen, zoals de TNF-alfa-remmer infliximab.
Uw arts schrijft filgotinib voor als deze medicijnen onvoldoende werken of als u er teveel bijwerkingen van krijgt.
Werking en effect
Filgotinib remt in het lichaam het eiwit JAK. Dit is een eiwit dat betrokken is bij de afweer. Door de remming kunnen sommige ontstekingsstoffen niet meer worden gemaakt. Hierdoor wordt de ontsteking minder.
Net als de andere DMARD’s werkt filgotinib niet meteen. Meestal merkt u binnen paar weken dat de buikpijn en diarree minder worden
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Meer kans op infecties. Zoals infectie van de luchtwegen en een ontsteking van de blaas of urinewegen.
Dit komt doordat u te weinig witte bloedcellen in uw bloed heeft. Witte bloedcellen beschermen uw lichaam tegen ziektes. Bij te weinig witte bloedcellen wordt u sneller ziek.
Krijgt u koorts (meer dan 38°C) of verschijnselen van een infectie? Waarschuw dan altijd uw arts. Voor en tijdens de behandeling zal uw arts regelmatig uw bloed controleren.
Duizelig zijn
Misselijk gevoel
Het misselijke gevoel kan minder worden als u dit medicijn inneemt met eten.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Een herpesinfectie, zoals koortslip, genitale wratten of gordelroos.
Heeft u hier last van? Waarschuw dan uw arts.
Te veel cholesterol in uw bloed.
U merkt hier niets van. Tijdens de behandeling zal uw arts regelmatig uw bloed controleren.
Bloedstolsels in de longen of aderen.
Krijgt u moeite met ademhalen, pijn op de borst of in de bovenrug, gezwollen been of arm en pijnlijk of gevoelig been? Waarschuw dan direct uw arts.
Bloedvergiftiging (sepsis). Bij bloedvergiftiging bent u erg ziek door een infectie. Dit is erg gevaarlijk. Waarschuw direct een arts.
U kunt last hebben van hoge koorts, of juist een heel lage temperatuur, snel ademen, snelle hartslag, in de war zijn, suf zijn en minder kleur in uw gezicht. Waarschuw direct uw arts.
Meer kans op een bepaalde soort huidkanker, lymfeklierkanker en andere soorten kanker.
Uw arts controleert uw huid op tekenen van huidkanker.
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Mag ik filgotinib gebruiken met andere medicijnen?
Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen zitten, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.
De belangrijkste wisselwerkingen met dit medicijn zijn de volgende.
- Immunocyanine, een medicijn dat de afweer helpt. Door filgotinib werkt dit medicijn minder goed. Gebruik daarom deze medicijnen niet tegelijk. Overleg met uw arts.
- Vaccins. Overleg met uw arts als u een vaccinatie krijgt. Sommige vaccins mag u niet gebruiken, omdat filgotinib ervoor zorgt dat deze vaccins minder goed werken. Ook verhoogt filgotinib de kans op bijwerkingen van deze vaccins. Voorbeelden van deze vaccins zijn: de bof-mazelen-rodehondvaccin (BMR), gelekoortsvaccin, rotavirusvaccin en BCG-vaccin.
Bij andere vaccins moet u soms een extra vaccinatie krijgen of moet uw bloed gecontroleerd worden om te kijken of het vaccin goed heeft gewerkt. Voorbeelden van deze vaccins zijn: influenzavaccin (griepprik), tetanusvaccin, vaccin tegen baarmoederhalskanker en hepatitis A en B vaccin.
Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.
Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.
Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is onvoldoende bekend.
Gebruik daarom tijdens de behandeling en tot minimaal 1 week na de laatste tablet betrouwbare anticonceptie. Bijvoorbeeld de pil of condooms. Anticonceptie zorgt ervoor dat u niet zwanger wordt.
Meld het in elk geval aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Zo mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn, waarvan wel bekend is dat het veilig is voor u en het kind.
Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
Hoe gebruik ik dit medicijn?
Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.
Hoe?
Neem de tablet met een half glas water. U mag NIET kauwen op de tablet.
U mag dit medicijn met of zonder eten innemen.
Wanneer?
U mag dit medicijn op elk moment van de dag innemen. Het beste kunt u vaste tijden kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis. Als u het 1 keer op een dag gebruikt: bijvoorbeeld ’s ochtends.
Hoelang?
Reumatoïde artritis
Het kan aantal weken duren voor u merkt dat dit medicijn werkt. Als dit medicijn bij u werkt, kunt u het voor een lange tijd blijven gebruiken.
Colitis ulcerosa
Binnen 5 tot 6 maanden moet duidelijk merkbaar zijn dat het medicijn werkt. Als het niet werkt heeft het geen zin om dit medicijn verder te gebruiken. Overleg met uw arts. Misschien is een ander medicijn meer geschikt voor u.